Het is eigenlijk niet mogelijk om in het format van deze gedachtenkronkels recht te doen aan de diepte en rijkdom van zijn werk, maar als het belangrijkste worden zijn drie ‘kritieken’ gezien.
- Kritiek van de zuivere Rede, waarin hij zich afvraagt ’wat kunnen wij weten’. Daarbij gaat hij er van uit dat wij kennis opbouwen op grond van onze waarnemingen, maar dat wij ‘het ding an sich’, nooit zullen kennen.
- Kritiek van de praktische Rede, waarin het gaat om het moreel juist handelen. Daarbij is zijn stelling o.a. dat wij alles wat wij doen als algemene regel moeten kunnen én willen laten gelden (wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet).
- Kritiek van het oordeelsvermogen, waarin het gaat om esthetiek en het onderscheid tussen persoonlijke smaakoordelen en (algemeen geldende) aanspraken op schoonheid.
De kern van Kants filosofie vormt het volledig afscheid nemen van religie in de filosofie en het aanvaarden van een nieuwe filosofie, die rationalisme en empirisme combineerde. Zelf formuleerde hij het als volgt: “Verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft.” Zijn invloed op de terreinen van filosofie, ethiek, theologie, strafrecht, volkenrecht en esthetiek werkt nog door tot op de dag van vandaag.
Nog tijdens Kant’s leven ontstond in Europa, met name in Duitsland een andere stroming: de Romantiek. De Romantiek deed zich voor in de kunst: literatuur, muziek, beeldende kunst (en denk ook maar aan het romantisch ballet). Maar ook in intellectuele kringen, onder meer onder filosofen en wetenschappers. De Romantici keerden zich tegen de Verlichtingsidealen, met het geloof in rede en objectiviteit. Aanhangers van de Romantiek verlangden naar vroeger, naar de onaangetaste natuur en landschappen uit de periode vóór de Industriële Revolutie. Men hechtte veel waarde aan de volkscultuur.
De vraag is nu natuurlijk waarom ik in het stukje over Kant opeens inga op de Romantiek. Wel, dat heb ik nodig om bij de dansbeweging met een K uit te komen:
Kuitenflikker
Zeggen we volkscultuur dan komen we ook bij de volksdans, of, zoals tegenwoordig meestal wordt gezegd: folkloredans. En dus bij daarbij behorende dansbewegingen. Een kuitenflikker komt voor in de folkore, maar ook gewoon in het dagelijks leven. Ik heb het even opgezocht en in de woordenboeken staat bij ‘kuitenflikker’: een hoge sprong of ook wel een bokkesprong of kapriool.
Kapriool? Waar doet me dat nou aan denken?
Zoals we weten zijn veel bewegingen van het academisch ballet afkomstig van de Franse en Italiaanse hofdans, die op haar beurt weer veel bewegingen uit de volksdans overnam.
Zo ook de kuitenflikker: we zien hem in het ballet als de cabriole.
