Ivan Illich
Ik studeerde aan de Radbout Universiteit in de Jaren 70, en een invloedrijke, kritische filosoof in die tijd was Ivan Illich. Hij was een radicaal denker en hij zette zich af tegen de moderne technologie, tegen het onderwijssysteem en de gestandaardiseerde gezondheidszorg.
Illich studeerde geschiedenis, theologie en filosofie en werd in 1950 gewijd tot priester, maar toen hij zich ging inzetten voor de verbeteringvan leefomstandigheden van arme mensen en hij erg kritisch werd over instituties, waaronder de katholieke kerk, kwam hij in conflict met het Vaticaan en legde hij zijn ambt neer. Hij hekelde de methodes van het onderwijs en de daarmee samengaande prestatiedruk en de consumptiedwang in de gezondheidszorg (denk aan Big Pharma). Belangrijke boeken van hem zijn ‘Deschooling Society’ (over onderwijs) en Medical Nemesis (over gezondheidszorg) Hij constateerde dat een bepaald gedrag van mensen voortdurend wordt opgelegd door de structuur van instellingen en door zogenaamde experts, die zelf ook weer gevormd zijn door instituties. Hij pleitte voor zelfverwerkelijking, kleinschaligheid en samenwerking tussen mensen, kortom voor een nieuwe stijl van leven, waarin de persoonlijke vrijheid en de persoonlijke verantwoordelijkheid, als inzet voor een rechtvaardiger samen-leven voorwaarden zijn.
En wat heeft Illich nou te maken met ‘impuls’? Wel, hij gaf een belangrijke impuls aan allerlei alternatieve bewegingen (!), zoals het milieuactivisme en later ook ‘Occupy’.